Беларускі прэзідэнт Аляксандр Лукашэнка ўхваліў праект міжурадавага пагаднення з Расіяй аб супрацоўніцтве ў будаўніцтве на тэрыторыі Беларусі атамнай электрастанцыі з улікам змяненняў прынцыповага характару, унесеных у выніку правядзення перамоў з расійскім бокам.
Як паведамілі ў прэс-службе прэзідэнта Беларусі, адпаведны ўказ кіраўнік дзяржавы падпісаў 14 сакавіка. На падпісанне пагаднення з беларускага боку ўпаўнаважаны міністр энергетыкі Аляксандр Азярэц, паведамляе БелТА.
Тым часам напярэдадні падпісання пагаднення, якое запланавана на 15 сакавіка, з крытыкай праекту будаўніцтва АЭС у Беларусі ў чарговы раз выступілі эколагі, перадае БелаПАН.
Расійскія і беларускія эксперты лічаць, што праект беларускай АЭС выклікае асаблівую занепакоенасць гранічна сціснутымі тэрмінамі, парушэннем міжнародных абавязацельстваў Беларусі, а таксама ігнараваннем тэхнічных нормаў і заканадаўства — як нацыянальнага, так і міжнароднага.
«Паводле дадзеных даследавання, якое мы правялі, каля 40% усіх угодаў, якія «Росатам» заключае на куплю тавараў і паслуг, спалучаныя з парушэннямі, з вельмі высокай рызыкай карупцыі, — сказаў сустаршыня міжнароднай экалагічнай групы «Экаабарона!» Уладзімір Слівяк. — З-за ўжывання няякасных матэрыялаў пры будаўніцтве АЭС сістэмы бяспекі станцый аказваюцца менш надзейнымі. У выпадку ўзнікнення такіх праблем, як цяпер у Японіі, рэактары часта не вытрымліваюць».
Эксперты «Экаабарона!» прааналізавалі каля 300 закупак, праведзеных «Росатамам» у мінулым годзе, і прыкладна ў 40% выпадкаў выявілі прыкметы карупцыйнага складніка. «Гэта няправільна праведзеныя конкурсы, — сказаў Уладзімір Слівяк, — пакупкі паслуг наогул без конкурсаў — па нейкай, не цалкам прававой, дамове. Такая практыка даволі распаўсюджана, аб гэтым гавораць нават эксперты з атамнай прамысловасці Расіі».
Напрыклад, па словах прадстаўніка экогруппы, з-за прымянення не той маркі бетону на будаўніцтве Новаваронежскай АЭС-2 выяўленая трэшчына ў падмурку рэактара. Вядзецца расследаванне.
З меркаваннем Уладзіміра Слівяка салідарны кіраўнік энергетычнага аддзела «Грынпісу Расіі» Уладзімір Чупраў: «Наша ацэнка — вельмі выразная: дзяржаўная карпарацыя «Росатам» разбітая карупцыяй, як і большая частка чынавенскага корпусу ў Расіі. Мы сцвярджаем, што праз некалькі гадоў пасля таго, як пачнецца рэалізацыя праекту, карупцыя заразіць усе структуры дзяржапарату Беларусі, якія будуць адказваць за будаўніцтва атамнай станцыі. У нас ёсць інфармацыя з АЭС Расіі — Ленінградскай, Новаваронежскай, спецыялісты якіх кажуць: тыя матэрыялы, якія выкарыстоўваюцца для будаўніцтва платформаў для рэактараў, не вытрымліваюць ніякай крытыкі. Яны кажуць пра іржавую арматуру, аб парушэнні тэхналогіі бетонных работ, аб жудасных умовах для працоўных».
