Кандыдат на пост прэзідэнта Беларусі, лідар аргкамітэту па стварэнні Беларускай сацыял-дэмакратычнай партыі (Народная Грамада) Мікалай Статкевіч, выступаючы 23 лістапада са зваротам да выбаршчыкаў, заявіў, што яму сорамна перад Афрыкай, дзе падлік галасоў ажыццяўляецца больш дэмакратычна, чым у Беларусі — цэнтральнаеўрапейскай краіне, у якой першую канстытуцыю прынялі яшчэ ў 16 стагоддзі.
Кандыдат адзначыў, што непасрэдна ў дзень выбараў у Беларусі назіральнікі могуць бачыць толькі сам працэс галасавання, аднак пры падліку галасоў можна назіраць «адны філейныя часткі» членаў камісіі, у той час як у «адной афрыканскай краіне» кожны бюлетэнь паказвалі ўсім назіральнікам.
Статкевіч прынёс з сабой Канстытуцыю Беларусі
Распавёўшы крыху аб сваёй біяграфіі, лідар Народнай Грамады звярнуўся да «вельмі важнай кнігі» — Канстытуцыі, паводле якой крыніцай улады ў краіне з’яўляецца народ. «Я хацеў бы сёння пагаварыць пра тое, як мы, народ, ажыццяўляем ўладу ў гэтай краіне», — заявіў кандыдат.
Як адзначыў Мікалай Статкевіч, для кіравання краінай неабходна валодаць інфармацыяй. Аднак, паводле яго слоў, беларускае дзяржаўнае тэлебачанне не дае грамадзянам поўнай і аб’ектыўнай інфармацыі.
«Напрыклад, нядаўна здарылася гэтая жудасная трагедыя ў Пінску, загінулі людзі. Што мы адразу даведаліся пра гэта? Затое пра жахі ў іншых краінах хоць адбаўляй. Ці яшчэ прыклад. Ідуць прэзідэнцкія выбары. Пачаліся два месяцы таму. Хутка галасаванне, менш чым праз месяц. Вы што, ведаеце ўсіх кандыдатаў? Вам пра іх тэлебачанне расказала? Гэта ж прэзідэнцкія выбары, на якіх выбіраюць, магчыма, выбіраюць кіраўніка дзяржавы. Еўрабачанне дзіцячае — калі ласка, вельмі важная навіна, згодзен», — распавёў прэтэндэнт.
Таксама ён адзначыў, што кандыдатам, альтэрнатыўным дзейнаму кіраўніку дзяржавы, для звароту да выбаршчыкаў па тэлебачанні вылучылі толькі дзевяць дзён, а потым паўмесяца цішыні. «Але затое на экранах будзе адзін і той жа чалавек, якога мы бачым ужо 17 гадоў. І ён будзе распавядаць нам, які ён геній, а ўсе астатнія вырадкі», — заявіў Мікалай Статкевіч.
У той жа час, на яго думку, у Беларусі ёсць дзясяткі тысяч спецыялістаў, «дзве тысячы дырэктараў калгасаў, і большасць з іх працуе значна лепш, чым калісьці працаваў дырэктар саўгасу «Гарадзец»».
Кіраўнік БСДП (НГ) адзначыў таксама, што ў Беларусі выбарчыя камісіі фармуе вертыкаль, падкантрольная аднаму чалавеку. «І атрымліваецца, што адзін чалавек фармуе выбарчыя камісіі, якія павінны праводзіць выбары, у тым ліку і яго», — заявіў ён, паведаміўшы, што выбаркамы на 99,75% складаюцца з прадстаўнікоў аднаго кандыдата і на 0,25% усіх астатніх.
Мікалай Статкевіч выказаў сумнеў, наконт неабходнасці ў Беларусі пяцідзённага датэрміновага галасавання. Па яго словах, у гэты перыяд людзей, якія знаходзяцца на дзяржслужбе, студэнтаў і іншых прымусова заганяюць на выбарчыя ўчасткі, а затым падмяняюць іх галасы, «акуратненька, стосікам».
«Атрымліваецца, чалавек 17 гадоў таму на сумленных выбарах стаў прэзідэнтам, залез наверх і лесвіцу за сабой прыбраў», — адзначыў кандыдат.
Статкевіч: у Беларусі чыноўнікі служаць не народу, а прэзідэнту
На думку кіраўніка сацыял-дэмакратаў, у сітуацыі, калі ўсе кіраўнікі мясцовых органаў улады і дырэктары прадпрыемстваў прызначаюцца, а не выбіраюцца насельніцтвам, яны не нясуць адказнасці перад выбаршчыкамі і імкнуцца выслужыцца перад сваім кіраўніцтвам.
Як адзначыў кандыдат, за час прэзідэнцтва Аляксандра Лукашэнкі ў Беларусі не стварылі ніводнага істотнага прадпрыемства, абсталяванне прыйшло ў непрыдатнасць, знешні доўг краіны вырас, ўзмацнілася эміграцыя (да 1 млн. чалавек у толькі ў Расіі), на 850 тыс. скарацілася насельніцтва краіны, пенсіі падымаюцца толькі пад выбары. Паводле яго слоў, малы бізнэс, які мог бы дапамагчы развівацца эканоміцы, праз тое, што «адкатаў не плаціць», знаходзіцца ў сітуацыі «адтэрмінаванай смерці».
Статкевіч заклікаў судзіць міністра адукацыі
Закрануў Мікалай Статкевіч і пытанні адукацыі. Ён адзначыў, што ў краіне, дзе афіцыйна бясплатная адукацыя, 70% моладзі навучаюцца за грошы, астатніх жа прымусова размяркоўваюць, прычым часта ў Чарнобыльскую зону. Раскрытыкаваў ён і школьную рэформу, калі на працягу некалькіх гадоў спачатку змянялася колькасць гадоў навучання ў
