Беларуская пісьменніца Святлана Алексіевіч, вядомая сваімі літаратурнымі творамі аб вайне і Чарнобылі, звярнулася з адкрытым лістом да Аляксандра Лукашэнкі. «Чыноўнікі здраджваюць сваім кіраўнікам раней за ўсіх. Знаходзячыся на вяршыні ўлады, Вы гэта ведаеце лепш за мяне. І хай Вас не падманвае тое, што народ пакуль не на вуліцы», — піша аўтарка «Цынкавых хлопчыкаў».
На думку пісьменніцы, пасля прэзідэнцкіх выбараў краіна вельмі змянілася.
«Што з намі адбываецца? Пасля 19 снежня мы жывем у іншай краіне. Адчыняеш раніцай газеты або інтэрнэт, або ўключаеш тэлевізар: арышты дэманстрантаў, затрыманні КДБ былых кандыдатаў у прэзідэнты, начная паляванне спецслужбаў за апазіцыйнымі актывістамі і іншадумцаў інтэлігенцыяй. Доўгія чэргі каля турмы на Акрэсціна з перадачамі», — прыводзіць ліст Святланы Алексіевіч «Народная воля».
«Мы вярнуліся ў 30-я сталінскія гады. Яшчэ трохі і пачнуцца паказальныя працэсы. Навучаны натоўп будзе крычаць: «Укрыжуй яго!», Таму што ён лепшы за нас. Былыя паплечнікі і сябры стануць здраднікамі, студэнты будуць выдаваць сваіх прафесараў, а прафесары будуць выдаваць сваіх студэнтаў. Настаўнікі сваіх вучняў», — працягвае яна.
Цяпер беларусы ваююць адно з адным, адзначае Святлана Алексіевіч.
«Я была сведкам, як у шпіталі плакалі дзве маці. Дзве змучаныя жыццём вясковыя жанчыны. У адной сын — міліцыянт, у іншай — з апазіцыі. З адной вёскі. Адзін пісьменнік, калі я расказала яму пра гэта, радасна закрычаў: «Нашы хлопцы добра далі мянтам! У іх кроў цякла!» А Ваш міністр ганарліва дакладваў: на «зачыстку» сышло сем з паловай хвілін», — аргументуе пісьменніца свой пункт гледжання.
Яна паведамляе, што ў дэманстрацыі на плошчы Незалежнасці 19 снежні былі таксама і яе сябры.
«Ніколі не паверу… І гісторыя Вам не паверыць, што на плошчу выйшлі «бандыты, тэрарысты і адмарозкі», а на чале стаялі змоўшчыкі — былыя Вашы супернікі — экс-кандыдаты ў прэзідэнты. Там было шмат маіх знаёмых і сяброў. Я ведаю, што яны пайшлі на плошчу па перакананні. Дарэмна сёння сышчыкі нешта шукаюць у іх кватэрах. Ідэі ў галовах, а не ў сейфах. Вы шукаеце даляры, а знаходзіце перакананых рэвалюцыянераў», — гаворыцца ў лісце.
Святлана Алексіевіч прызнаецца, што ніколі не была прыхільніцай палітыкі Аляксандра Лукашэнкі.
«Я ніколі не была Вашай прыхільніцай, але і ў рэвалюцыі таксама не веру. Нават баюся хаосу натоўпу. Я за эвалюцыйны шлях. І нашы людзі баяцца рэвалюцыі. Але жыць па-старому ўжо ніхто не хоча», — заяўляе яна.
«Перад выбарамі ў грамадстве толькі пачаўся палітычны дыялог, а Вы тут жа яго жорстка перапынілі. Ізноў краіну паралізаваў страх. Сорамна бачыць па тэлевізары запалоханыя асобы Вашых чыноўнікаў. І яны, гэта мая пісьменніцкая здагадка, я спадзяюся, думаюць. І народ думае. І чыноўнікі здраджваюць сваім кіраўнікам раней за ўсіх. Знаходзячыся на вяршыні ўлады, Вы гэта ведаеце лепш за мяне. І хай Вас не падманвае тое, што народ пакуль не на вуліцы. Народ сёння разумнейшы і ўлады, і яшчэ не вельмі дасведчаннай апазіцыі», — адзначае празаік.
На яе думку, народ і ўлада размаўляюць толькі «праз акенца на Акрэсціна», а «таго, хто думае інакш, б’юць дубінкай па галаве». Не менш дзіўна і тое, што ўводзіцца цэнзура ў інтэрнэце.
«Вы паабяцалі, што прычыніце інтэрнэт (дзіўна гэта гучыць у 21 стагоддзі!). Пачалі запалохваць газеты. А кацёл нашага жыцця кіпіць. Што там варыцца — нікому не вядома. Клапан трэба адкрываць. Дайце людзям казаць. Адкрыйце грамадскую дыскусію. На тэлебачанні павінна быць шмат меркаванняў, а не адно. Страх — дрэнны павадыр… І як мы з вамі будзем сустракаць Раство?»- пытаецца пісьменніца.
Даведка Тэлеграфа. Беларускі празаік Святлана Алексіевіч знаходзілася ў апазіцыі да палітыкі Аляксандра Лукашэнкі, падвяргалася судовым і пазасудовых пераследам. З пачатку 2000-х гадоў жыве ў эміграцыі (Італія, Францыя).
Самымі вядомымі яе кнігамі з’яўляюцца «Цынкавыя хлопчыкі», «Зачараваныя смерцю», «Чарнобыльская малітва», «У вайны не жаночае аблічча». За дасягненні ў галіне літаратуры пісьменніца ўзнагароджвалася прэміямі Ленінскага камсамола, Курта Тухольскага, прэміяй «Трыюмф» (Расія), Гердэра, Рэмарка, Нацыянальнай прэміяй крытыкі (ЗША) і іншымі.
У снежні 2006 года ў Беларусь не прапусцілі міжнародную тэатральную трупу са спектаклем па творы Святланы Алексіевіч «Чарнобыльская малітва», які ставілі акцёры тэатраў «Teatr Biuro Podrozy» (Польшча) і «Арабескі» (Украіна).
У 2007 годзе Адміністрацыя Аляксандра Лукашэнкі выключыла са школьнай праграмы творы многіх беларускіх пісьменнікаў і паэтаў. Сярод іх — Янка Купала, Васіль Быкаў, Ніл Гілевіч, Рыгор Барадулін, Генадзь Бураўкін, Сяргей Законнікаў, Уладзімір Арлоў і іншыя. У гэты спіс увайшлі і творы Святланы Алексіевіч. Акрамя таго, выкладчыкам забаранілі ўжываць назву перыяду «Літаратура нацыянальнага адраджэння».
