Альтэрнатыўныя кандыдаты ў прэзідэнты Рэспублікі Беларусь разглядаюць магчымасць калектыўнага адмовы ад працягу свайго ўдзелу ў гонцы за пасаду прэзідэнта Беларусі. Аб гэтым у інтэрв'ю карэспандэнту Тэлеграфа заявіў намеснік старшыні Партыі БНФ, кандыдат Рыгор Кастусёў. Гутарка праходзіла 23 лістапада на кухні офіса навіновага партала Telegraf.by.
Кандыдат быў апрануты ў цёмны касцюм і белую кашулю з чырвоным гальштукам. Паводле яго слоў, гэта адпавядае бел-чырвона-беламу сцягу, які «будзе нацыянальным сцягам, дзяржаўным сцягам, законным сцягам». «Я часцей за ўсё апранаю гальштук менавіта чырвонага колеру», — адзначыў палітык.
Кастусёў: мноства кандыдатаў дае магчымасць выбару
Паводле слоў кандыдата, усе альтэрнатыўныя прэтэндэнты заяўляюць аб сваёй гатоўнасці да калектыўнага зняцця кандыдатур. Звязана гэта з няроўнымі магчымасцямі для агітацыі ў параўнанні з дзейным прэзідэнтам, амаль поўная адсутнасць апазіцыі ў складзе выбарчых камісій і дапушчаныя парушэнні пры іх стварэнні.
«Гэтыя фактары паказваюць, што як такіх выбараў у Беларусі не будзе, як такога падліку галасоў не будзе. Улада рыхтуецца загадзя да фальсіфікацый на выбарах», — падсумаваў Рыгор Кастусёў, дадаўшы, што спісы тэрытарыяльных камісій былі сфармаваныя яшчэ за месяц да выбараў.
У той жа час, па яго словах, адмова ад удзелу ў выбарах толькі часткі кандыдатаў не будзе мець такога эфекту як калектыўны зняцце.
Кандыдат ад ПБНФ распавёў, што наяўнасць вялікай колькасці прэтэндэнтаў на пасаду кіраўніка дзяржавы не з’яўляецца адназначна негатыўным фактарам. Паводле яго слоў, падчас яго паездак па краіне людзі часта казалі, што не бачаць альтэрнатывы дзеючай улады. Вялікая колькасць кандыдатаў дае зразумець, што ў Беларусі ёсць людзі гатовыя і здольныя яе ўзначаліць.
У той жа час у гэтага ёсць і адмоўны бок: не ўдалося дамовіцца аб адзіным кандыдаце. Аднак і гэта мае і станоўчы і адмоўны бок. Так, паводле яго слоў, у 2001 годзе адзіны кандыдат (Уладзімір Ганчарык) не быў найлепшым, а ў 2006 годзе адзіны кандыдат (Аляксандр Мілінкевіч) не стаў адзіным: з’явіўся Аляксандр Казулін. «Можа гэтым разам паспрабаваць ісці большай кампаніяй. Хай будзе дзевяць кандыдатаў акрамя Лукашэнкі «, — заявіў Рыгор Кастусёў.
Ён таксама распавёў, што мае практычна з усімі кандыдатамі добрыя адносіны. Яны імкнуцца каардынаваць свае дзеянні, выступленні, у тым ліку перад замежнымі дэлегацыямі. «Я выступіў з ініцыятывай правядзення дэбатаў. Калі Лукашэнка не прыйдзе, то не варта нам цягаць адзін аднаго за чубы», — заявіў намеснік кіраўніка ПБНФ.
Кастусёў: мне прапаноўвалі ўвайсці ў каманду Лукашэнкі
Рыгор Кастусёў пагадзіўся з тым фактам, што ў яго біяграфіі і біяграфіі дзейнага прэзідэнта Аляксандра Лукашэнкі ёсць агульныя рысы. «Але мы цалкам розныя людзі, і зусім па-рознаму ставімся да тых праблемаў, якія існуюць у нашай краіне. Калі б у нас былі агульныя падыходы, я б быў у яго камандзе яшчэ да прэзідэнцкіх выбараў 94-га года, куды мяне і запрашалі», — адзначыў палітык.
Паводле яго слоў, ён выбраў іншы шлях, які аказаўся больш складаным. «У яго іншае бачанне шляху развіцця Беларусі, адносін з суседзямі. Ён змог перасварыцца з усімі. Я такія рэчы не люблю. Здолець так перасварыліся з Расіяй і Еўропай, трэба мець талент», — заявіў кандыдат.
Кастусёў: балатавацца мяне падштурхнуў цэлы шэраг фактараў
Паводле слоў Рыгора Кастусёва, да рашэння балатавацца ў прэзідэнты яго падштурхнуў цэлы комплекс фактараў. Перш за ўсё, той факт, што, як адзначыў кандыдат, Беларусь палітычна і эканамічна скацілася на ўзровень развіцця часоў СССР. «Мы не рухаемся наперад, мы падаем уніз», — заявіў ён.
«Безумоўна, у мяне былі вялікія сумневы, ці змагу я, ці зможа Партыя БНФ вылучыць свайго кандыдата, ці зможа сабраць 100 тыс. подпісаў. У значнай ступені мяне падштурхнула і тое, што Партыі БНФ трэба было вылучаць свайго кандыдата», — заявіў Рыгор Кастусёў.
Па яго словах, тое, што ПБНФ не вылучала свайго кандыдата ў 2001 і 2006 гадах, вельмі негатыўна паўплывала на рэйтынг партыі. Як распавёў кандыдат, падштурхнулі яго да рашэння балатавацца і сябры. У той жа час, сям’я палітыка па-рознаму паставілася да яго вылучэння. «У асноўным, сям’я ставіцца да маёй палітычнай дзейнасці станоўча. У нас ніколі не было з жонкай супярэчнасцяў. І жонка мяне падтрымлівае, і дзеці падтрымліваюць. Але, вядома, жонка разумее, якую нагрузку я бяру на сябе», — распавёў кандыдат у прэзідэнты.
У той жа час, яго жонцы хацелася б, каб муж быў побач. «Таму яна не зусім станоўча ўспрыняла маё рашэнне, але яна мне дапамагае», — адзначыў Рыгор Кастусёў. Як распавёў кандыдат, для яго не з’яўляецца вялікай праблемай той факт, што ён, пражываючы ў Магілёўскай вобласці, вымушаны часта ездзіць у Мінск. «Калі я еду ў маршрутцы, то ўсё роўна чым-небудзь займаюся. Вось учора, напрыклад, я рыхтаваў выступ па тэлебачанні», — падкрэсліў палітык.
Кастусёў: Партыя БНФ выйшла з крызісу
Як лічыць палітык, Партыя БНФ, нягледзячы на сыход з яе некаторых актывістаў і пераход другіх у штабы іншых кандыдатаў, выйшла з крызісу. Па яго словах, тое, што партыя змагла вылучыць свайго кандыдата, сабраць за яго 100 тыс. подпісаў, сведчыць аб яе сіле, жывучасці яе ідэі. На яго думку, ні адзін кандыдат у такіх умовах, у якіх была ПБНФ, не змог бы сабраць неабходную колькасць подпісаў.
Тым не менш, Рыгор Кастусёў шкадуе пераход партыйцаў да іншых кандыдатаў. Паводле яго слоў, ПБНФ яшчэ за два гады да гэтага спрабавалі падпарадкаваць «далёкаму-далёкаму ад нас» каардынатару «Еўрапейскай Беларусі» Андрэю Саннікаву, што, па словах кандыдата, магло б прывесці да згубы партыі.
Як адзначыў Рыгор Кастусёў, ні Віктар Івашкевіч, ні Юры Хадыка не змаглі заняць высокага становішча ў штабе Андрэя Саннікава. Зрэшты, ён сумняецца ў тым, што яны змаглі б дапамагчы і кандыдату ад ПБНФ. «Так што, я лічу, што партыя не вялікі страты панесла. Гэтае рашэнне хай будзе на іх сумленні», — рэзюмаваў палітык, дадаўшы, што рэпрэсіўных мераў да іх прымацца не будзе.
Кастусёў размаўляў з Нікітчанкам за дзень ды яго гібелі
У ходзе гутаркі ўзнлося таксама пытанне гібелі 20 лістапада актыўнага сябра Партыі БНФ, даверанай асобы кандыдата ад «Беларускай хрысціянскай дэмакратыі» Віталя Рымашэўскага — Івана Нікітчанкі. «Так атрымалася, што мы літаральна за дзень да трагічнага выпадку з ім сустракаліся ў офісе Партыі БНФ. Трохі часу мы пагаварылі, можа быць хвілін дзесяць. Самае цікавае, што ён мне паспеў расказаць пра свае планы, пра будучыя планы, пра перспектывы», — паведаміў Рыгор Кастусёў.
Ён выказаў шкадаванне ў сувязі са смерцю актывіста, выказаўшы надзею, што яго справу працягнуць людзі, якія супрацоўнічалі з ім. У той жа час палітык не адважыўся даць ацэнку: адбылася аварыя выпадкова ці не. «Каб зрабіць заключэнне, там трэба пабыць, у тым месцы, дзе здарыўся выпадак», — адзначыў ён.
Кастусёў: праз дзесяць гадоў Беларусь зможа ўвайсці ў ЕС
Як паведаміў Рыгор Кастусёў, ён асабіста і ПБНФ выступаюць за добрасуседскія ўзаемавыгадныя адносіны з усімі суседнімі народамі. Тым не менш,
Беларусь як еўрапейская нацыя павінна вярнуцца туды, дзе была і раней — у еўрапейскую сям’ю народаў, заявіў ён.
«Перспектыва Беларусі — гэта ўступленне ў Еўрасаюз, гэта ўступленне ў НАТО. Вядома, гэта адбудзецца не заўтра і не паслязаўтра. На гэта трэба працаваць многія і многія гады», — лічыць кандыдат. Ён дадаў, што ў выпадку перамогі на выбарах апазіцыі, Беларусь зможа ўступіць у ЕС ужо праз дзесяць гадоў.
Разам з тым, па словах намесніка кіраўніка ПБНФ, Беларусь павінна выйсці з складу Саюзнай дзяржавы, АДКБ, Мытнага саюза. Перавага НАТО перад АДКБ у тым, што АДКБ можа ўвесці свае войскі на тэрыторыю краін-членаў, адзначыў палітык.
Кастусёў параўнаў Беларусь з Расіяй 1920-х гадоў
Рыгор Кастусёў адзначыў, што, на яго думку, эканамічная сітуацыя ў Беларусі нагадвае стан Расіі ў 1920-х гадах пасля Грамадзянскай вайны. У сувязі з гэтым ён выступіў за пачатак нэпа (новай эканамічнай палітыкі) ў краіне.
Паводле яго слоў, нэп дазволіць захаваць перавагі наяўнай сістэмы і ўвесці поўную свабоду прадпрымальніцкай дзейнасці. На яго думку, дадзеная палітыка паспрыяе прытоку замежных інвестыцый і вяртанню беларусаў, якія вядуць бізнэс за мяжой. У будучыні гэта прывядзе да росту ВУП і даходаў насельніцтва, спачатку ж галоўнае — захаваць існыя даходы і не дапусціць іх абвалу.
Рыгор Кастусёў выступіў таксама за прыватызацыю з дапамогай аўкцыёнаў стратных датацыйных прадпрыемстваў. Прычым права набыць прадпрыемства атрымае той, хто прапануе вялікую суму грошай незалежна ад краіны паходжання. Кандыдат таксама не пажадаў праводзіць рэвізію прыватызацыі, праведзенай дзейнымі ўладамі, паколькі гэта можа адвярнуць інвестараў.
Кастусёў: першым указам ствару ўрад
Як распавёў кандыдат, першы яго ўказ у якасці кіраўніка дзяржавы будзе прысвечаны фармаванню ўрада, другі — пачатку новай эканамічнай палітыкі. «Ну а далей ужо згодна з нашай праграмай», — адзначыў ён.
Паводле яго слоў, таксама неабходна будзе правесці канстытуцыйную рэформу, каб адмяніць вынікі рэферэндумаў 1995 і 1996 гадоў, якія не атрымалі законнай сілы, лічыць кандыдат. Дадзеная рэформа, на яго думку, дасць магчымасць вярнуць беларускай мове статус адзінай дзяржаўнай у Беларусі.
Кандыдат лічыць таксама неабходным увесці, калі эканоміка Беларусі і нацыянальная валюта адужэюць, замяніць рубель на талер, што прапаноўвалася зрабіць яшчэ ў пачатку 1990-х гадоў.
У той жа час, Рыгор Кастусёў заявіў, што адміністрацыйна-тэрытарыяльная рэформа, з прапановай якой выступілі адразу некалькі кандыдатаў, з’яўляецца заўчаснай. Па яго словах, ёй трэба займацца толькі, калі «эканоміка стане на цвёрдыя рэйкі».
Кастусёў: Лукашэнка можа пайсці пад суд
Закранаючы пытанне будучыні дзейнага прэзідэнта Аляксандра Лукашэнкі, кандыдат заявіў, што новы прэзідэнт не можа быць гарантам для любога чалавека. Паводле яго слоў, калі суд дакажа віну чалавека, то ён павінен быць асуджаны незалежна ад таго, якую пасаду займаў. «Я як прэзідэнт не павінен браць на сябе адказнасць пакрываць злачынца. Калі следства пакажа, што ён ні ў чым невінаваты, значыць ён невінаваты», — адзначыў Рыгор Кастусёў.
У той жа час, намеснік старшыні ПБНФ адзначыў, што не лічыць пройгрыш у кампаніі чым-небудзь страшным. Паводле яго слоў, ён застанецца ў Беларусі, працягне сваю працу на перамогу. Як заявіў Рыгор Кастусёў, Партыя БНФ канструктыўнай апазіцыяй не стане, калі для гэтага давядзецца адысці ад сваіх ідэалаў і каштоўнасцяў.
