Не трэба ніякай афіцыйнай нагоды, каб дарыць каханым жанчынам кветкі. Таму што кожны дзень побач з імі — ужо свята.
Не бродяги, не пропойцы
За столом семи морей
Вы пропойте, вы пропойте
Славу женщине своей!
Вы в глаза ее взгляните,
Как в спасение свое,
Вы сравните, вы сравните
С близким берегом ее.
Мы земных земней. И вовсе
Ну их, сказки о богах!
Просто мы на крыльях носим
То, что носят на руках.
Просто нужно очень верить
Этим синим маякам,
И тогда нежданный берег
Из тумана выйдет к вам.
Не бродяги, не пропойцы
За столом семи морей
Вы пропойте, вы пропойте
Славу женщине своей!
Б.Окуджава.
Хтосьці са старажытных філосафаў сказаў, што кожны пражыты дзень – гэта асэнсаванае ўяўленне пра жыццё ў цэлым. Калі адпавядаць гэтай логіцы, дык выходзіць, што святочны дзень 8 Сакавіка – гэта нагода для асэнсаванага ўяўлення пра жанчын наогул. Хоць, трэба прызнаць, і без усякага 8 Сакавіка вось ужо якое тысячагоддзе самыя мудрыя з мужчын ломяць галаву, разважаючы пра таямнічую сутнасць жаночай прыроды. Адзіная выснова, да якой прыйшлі гэтыя глыбакадумныя мудрацы, прычым усе без выключэння, складаецца ў наступным: Жанчына – гэта вышэйшае дасягненне Творцы, якое па сваёй дасканаласці, прыгажосці і вытанчанасці не мае сабе роўных ва ўсім Сусвеце. Што з гэтага вынікае? А тое, што кахаць, усяляк шанаваць і нават абагаўляць жанчыну – гэта не проста наш мужчынскі абавязак, але і абсалютная непазбежнасць. У адваротным выпадку мы проста перастанем быць людзьмі і ператворымся ў штосьці такое, чаму пакуль і назвы не прыдумана. І гэта вельмі правільна, што напярэдадні вясны, у дзень 8 Сакавіка, усе да адной жанчыны апыняюцца ў цэнтры грамадскай увагі, тым самым вялікадушна дазваляючы мужчынам хоць бы раз на год адчуць сябе такімі, якімі мы павінны быць заўсёды — бясстрашнымі рыцарамі і галантнымі кавалерамі. А гэта, пагадзіцеся, зусім не проста, хоць бы таму, што самыя патаемныя жаданні жанчын для мужчынскай свядомасці часта зусім неспасціжныя.
У гэтай сувязі мне ўспамінаецца нейкі стары фільм, забыўся назву, у якім была адна вельмі паказальная сцэна. Там галоўны герой карціны пытае сваю сяброўку – чаго жадаюць жанчыны? І яна, нахіліўшыся да яго, шэптам адкрывае свайму ўмілаванаму «страшную жаночую таямніцу»: — «Мы самі нават не ўяўляем, чаго жадаем…» Вядома ж, гэта жарт, жанчыны цалкам аддаюць сабе справаздачу ў тым, чаго яны жадаюць. Тут галоўнае правільна задаваць пытанні, прычым у патрэбны час і ў патрэбным месцы, і тады зусім не складана выняць на паверхню той набор патрабаванняў і пажаданняў, якія пэўная жанчына жадала б прад’явіць пэўнаму мужчыну. Але пры гэтым усе жанчыны без выключэння жадаюць галоўнага – каб іх кахалі. Запатрабаванне кахаць і быць каханай з’яўляецца абавязковай умовай для здабыцця жанчынай адчування шчасця, супакою, абароненасці, упэўненасці ў заўтрашнім дні – гэта значыць поўнай гармоніі з навакольным светам. У вось гэтым, напэўна, і складаецца глыбінны сэнс Дня 8 Сакавіка – у дасягненні нейкай хоць бы часовай, хай у вялікай ступені і ілюзорнай гармоніі паміж мужчынамі і жанчынамі, а значыць і ў грамадстве ў цэлым.
Хоць, як мы ўсе ведаем, першапачаткова гэта свята задумвалася зусім з іншай нагоды, ды і ў Савецкім Саюзе яго актыўна культывавалі ніяк не з гуманных меркаванняў. Занадта ўжо добра Жаночы дзень упісваўся ў савецкі каляндар – адцягваючы насельніцтва ад культавага Вялікдня, паганскай Масленіцы і меней вядомага праваслаўнага свята Жонак-міраносіц… Дарэчы сказаць, непрацоўным гэты дзень стаў толькі ў 1965 годзе. Тады ж паўстаў і яго савецкі афіцыйна -святочны рытуал – з урачыстымі сходамі на прадпрыемствах і ў арганізацыях, дзе дзяржава адчытвалася перад грамадскасцю пра рэалізацыю самай мудрай на свеце палітыкі ў дачыненні жанчын-будаўнікоў камунізму. Слова «карпаратыў» тады не ведалі, але неафіцыйная частка свята таксама была (і застаецца) абавязковай – са скрыначкамі танных духоў, віншавальнымі паштоўкамі і кволымі гваздзікамі (мімозамі і г.д.) у якасці пароля для праходу да стала, абстаўленаму самаробнай хатняй выпечкай і салатамі «аліўе»…
Аднак час ідзе, і куды — невядома. Хто ведае, магчыма ўжо вельмі хутка свята 8 Сакавіка зноў можа здабыць свой першародны выгляд і зноў атрымаць гучнае палітычнае гучанне. Аптымізму нашага кіраўніцтва можна толькі пазайздросціць, але рэальнасць такая, што на рынку працы, асабліва падчас крызісу, праблем становіцца ўсё больш і больш. Дзяцей у беларускіх жанчын пакуль ёсць чым карміць, але ў нарастальнага беспрацоўя традыцыйна «жаночы твар», і тут ужо не да святочных карпаратываў. Зрэшты, падобная тэндэнцыя характэрна не толькі для Беларусі ці іншых постсавецкіх краін, але нават, напрыклад, і для Еўрасаюза. Вядома, у Еўропе становішча ў жанчын невымерна лепш, чым у нас, але да поўнага раўнапраўя з мужчынамі ў рэчаіснасці там таксама яшчэ вельмі далёка. Асабліва гэта заўважна пры прыёме на працу, калі мужчыны маюць абсалютную перавагу, а жанчыны падвяргаюцца сапраўднай адкрытай дыскрымінацыі. І потым, у гэта цяжка паверыць, але ў еўрапейскіх краінах за абсалютна роўны па ўсіх параметрах праца «жаночая» зарплата рэальна на 20-30% апыняецца ніжэй за «мужчынскую». Без усякіх тлумачэнняў з боку працадаўцы, проста па факце. Акрамя таго, ва ўмовах крызісу, паводле еўрапейскай статыстыкі, жанчыны ў першую чаргу губляюць працу, а лік беспрацоўных жанчын ужо цяпер удвая вышэй, чым мужчын…
Увогуле, «Дзень міжнароднай салідарнасці працоўных жанчын» сваю палітычную актуальнасць страціць яшчэ не хутка. Для нас жа пакуль — гэта проста Жаночы дзень 8 Сакавіка, свята вясны, абнаўленні прыроды, надзеі на змены да лепшага. Хай ён такім і застаецца. А зразумець, чаго жадаюць жанчыны, можна і без усякай нагоды. І не патрэбна ніякае афіцыйнае свята, каб дарыць каханым жанчынам кветкі. Таму што кожны дзень побач з імі — ужо свята.
Са святам 8 Сакавіка, дарагія жанчыны!
Шчасця Вам, Вашым дзецям і Вашым сем’ям, поспеху, кахання, моцнага здароўя і здзяйснення ўсіх Вашых жаданняў!
